Fietsen? Goed voor de rug?
Regelmatig krijg ik de vraag of fietsen goed is voor de rug, dus heb ik er maar eens wat onderzoek naar gedaan. Voor Rugpijnweg deden we een heuse test met een mountainbike EN een ligfiets.
In dit artikel leest u vanzelf mijn conclusie…
Fietsen gaat prima als uw rug pijnloos is
Fietsen is een prima sport voor mensen met een gezonde rug, zowel mountainbiken als het snellere fietsen op een racefiets. Let wel op, ik zei dus dat het prima is voor een gezonde rug…
En een gezonde rug is een rug die alles kan doen zonder enig voelbaar probleem. En daar zit het probleem dan meteen, veel mensen hebben geen gezonde rug, en zullen dan ook last hebben van hun rug bij het fietsen.
Deze conclusie geldt voor de traditionele fietsen, voor ligfietsen geldt iets anders: fietsen op een ligfiets is namelijk ook prima voor de meeste mensen met problemen met de rug…
Laat ik beginnen bij het begin.
Mountainbike versus ligfiets en rugklachten
Ik heb al jaren een mooie hybride mountainbike en sinds een jaar of 2 ook een ligfiets, goed om eens te testen wat die verschillende fietsen doen met de rug.
Op de hybride fiets krijg ik bij langer fietsen last van drie dingen:
- een pijnlijk gevoel in mijn lage rugspieren (gevolg van gebruiken van spieren die ik niet vaak gebruik en het langdurig belasten van mijn rug in dezelfde houding)
- ouderwetse zadelpijn (gevolg van het langdurig zitten),
- na een tijdje fietsen op mijn hybride mountainbike, verlies ik het gevoel in mijn zogenaamde edele delen. Ik heb me laten vertellen dat dit gevolg is van een verkeerde stand van mijn zadel, gelukkig heb ik er geen blijvende last van, maar ik moet eerlijk zeggen dat ik hierover ongeruster was dan de spierpijn in mijn rug.
Op mijn ligfiets krijg ik helemaal nergens last van…
Rugpijnweg Fietsonderzoek: Houding Maakt Het Verschil
Vanuit Rugpijnweg.nl was ik natuurlijk voornamelijk geinteresseerd in de connectie fietsen en rugpijn. Er zijn nogal wat mensen die last van hun rug hebben bij het fietsen. En ik las ergens dat veel top-wielrenners op latere leeftijd last krijgen van hernia’s. En natuurlijk is daar een verklaring voor. En door wat ik inmiddels weet vanuit al mijn onderzoek naar de rug, snapte ik dat de verklaring zit in de houding tijdens het fietsen.
Vandaar dat ik dan ook eerst onderzoek heb gedaan naar de houding bij het fietsen op een racefiets. Voor een mountainbike geldt in grote lijnen de zelfde houding, hoewel het bij echt terreinrijden wat anders zal zijn, maar de essentie is redelijk gelijk.
De houding op een ligfiets is radicaal anders, daar heb ik ook onderzoek naar gedaan, daar zult u ook over lezen en u zult ontdekken wat een ligfiets voor uw rug kan betekenen…
Laten we als eerste maar eens kijken naar de houding bij fietsen op een traditionele fiets (racefiets of mountainbike)…
…wat doet die fietshouding met uw rug?…
Fietshouding mountainbike, racefiets, traditionele fiets
In het onderstaand plaatje ziet u de fietshouding op traditionele fietsen.
Voorovergebogen op de fiets trappen we de voeten (natuurlijk afwisselend links en rechts) met kracht naar beneden op de pedalen, tot zover niets nieuws.
Maar wat gebeurt er daardoor in de rug? Om daar iets over te kunnen zeggen neem ik u even mee naar de derde wet van Newton…
De derde wet van Newton zegt namelijk dat als voorwerp A een kracht uitoefent op een voorwerp B, dan oefent voorwerp B een even grote, gelijktijdige en tegengesteld gerichte kracht uit op A en omgekeerd…
…Leuk dat Newton dat heeft bedacht, maar wat betekent dat voor fietsen en uw rug?
Fietsen en krachten op uw rug
Bij fietsen betekent het dat we vanuit de heupen, door middel van de benen, kracht naar beneden uitoefenen op de pedalen. De derde wet van Newton zegt dat er vanuit die pedalen dus een zelfde kracht omhoog komt naar de heupen. Nu is de grote vraag wat deze kracht zal doen.
Vanuit diezelfde heupen buigen we voorover – op een racefiets – en dat betekent dat de kracht die vanuit de pedalen terug omhoog komt, door de lage rug opgevangen moet worden. Ik heb in de tekening de laagste wervels ingetekend waarbij je de krachten op de tussenwervelschijven ook ingetekend ziet.
Per saldo gebeuren er een aantal dingen door het fietsen in deze houding.
Ten eerste ontstaat er een kracht naar beneden op de pedalen, resulterend in een tegenkracht omhoog van de pedalen af, deze kracht wordt opgevangen in de lage rug en vertaald in krachten op de tussenwervelschijven die naar achteren weg willen.
Tussenwervelschijven staan dus onder permanente druk bij het fietsen in deze houding. Als u een hernia heeft, is fietsen in deze houding dus niet aan te bevelen.
Ligfietshouding en belasting van uw rug
Laten we nu eens kijken naar het plaatje van een ligfietser.
We zien als eerste dat de trappende beweging vrijwel helemaal voorwaarts gericht is.
Ook nu werkt de derde wet van newton, resulterend in een tegengestelde kracht, die op de rug komt, maar nu zijn twee dingen cruciaal anders:
- de rug is op een ligfiets niet heel erg gebogen,
- de rug wordt ondersteund door een anatomische gevormd zitje
De kracht op de rug wordt doorgegeven aan de rugleuning. En ook deze kracht zorgt – dankzij dezelfde derde wet van Newton voor een tegengestelde kracht, maar nu een kracht voorwaarts, die benut kan worden door de fietser. Bij ligfietsen gaat het dus als volgt:
De trapbeweging naar voren resulteert in een tegengestelde kracht naar achteren. Die kracht wordt opgevangen door de rugleuning en veroorzaakt zelf weer een tegengestelde kracht, en de richting van die kracht is dan weer voorwaarts.
Ligfiets beter voor rug en efficienter voor snelheid
Bij de gewone fiets zien we dus een op en neer gaande kracht die op zichzelf per saldo voor het fietsen niets toevoegt, omdat die grotendeels haaks op de voortgaande beweging staat. Bij ligfietsen ligt het krachtenveld dat door de benen wordt uitgeoefend in het verlengde van de voortgaande beweging met de fiets, deze bewegingen zullen elkaar dus versterken.
Tel daarbij op dat een ligfiets een gunstiger luchtweerstand heeft en het wordt duidelijk waarom ik bij mijn testritten veel fittere racefietsers meestal makkelijk bij kon houden en vaak zelfs voorbij kon fietsen op mijn ligfiets…
….op de ligfiets krijg ik dus meer snelheid voor de geleverde spierinspanning, en mijn tussenwervelschijven staan niet zo onder druk…
Het zal duidelijk zijn dat ik hiermee aangeef dat de beste manier van fietsen voor de rug met problemen het ligfietsen is.
Trapbeweging fietsen heilzaam voor uw rug
Waar ik nog niets over heb gezegd is de heilzame werking van de trapbeweging zelf, die beweging komt namelijk vanuit het bekken en is voor het bekken zelf ook goed. Door de afwisselende beweging van linker en rechter been ontstaat er beweging in het bekken, en met name voor het SI gewricht is dit ook weer van belang.
Nu zou u kunnen denken dat mijn advies zou zijn om alleen nog maar met een ligfiets op pad te gaan, en dat is niet waar.
Want zelf ga met alle plezier op mijn hybride mountainbike het terrein in…
…gewoon omdat ik geen last meer heb van mijn rug, wel van mijn gebrek aan conditie, maar dat is een ander verhaal.
Rugpijn bij het fietsen? Rugpijnweg Programma Helpt!
Als laatste wil ik u nog zeggen over de mooie email die ik kreeg van iemand die aangaf dat zij het fietsen als sport bijna had opgegeven, maar dankzij de versterking en genezing van haar rug weer had opgepakt en wel zonder enig probleem…
…dus als u van fietsen houdt, maar last van uw rug heeft, zorg dan dat uw rug weer helemaal in orde komt en gebruik uw motivatie om weer terug op de fiets te komen om een tijdlang gedisciplineerd een serie oefeningen te doen die uw rug er weer bovenop helpen!
Mocht u ook weer uw rug helemaal gezond willen hebben, overweeg dan de aanschaf van mijn boek Rugpijn & Hernia: WEG ERMEE! waarin ik een serie oefeningen en tips geef die al velen hebben geholpen van hun rugklachten af te komen.
Succes!
